Wensen voor het levenseinde

Deze pagina gaat over wanneer het einde nadert. Wanneer uw leven ten einde loopt, wanneer u geconfronteerd wordt met een ongeneeslijke ziekte en de onvermijdelijkheid van de dood, is het belangrijk om na te denken en uzelf vragen te stellen:

• Begrijp ik wat mij te wachten staat?
• Over welke dingen in de toekomst maak ik me zorgen?
• Wat wil ik nog doen in de tijd die ik nog heb?
• Welke beperkingen – veroorzaakt door mijn ziekte – vind ik acceptabel?

Spreken over doodgaan

Het kan zinvol zijn om over deze vragen in gesprek te gaan met mensen om u heen en met uw arts. Over uw eigen sterven spreken is een eerste belangrijke stap. Soms is dat een heel erg grote stap. Toch is het goed voor uzelf en uw omgeving als u deze stap kunt zetten. Het blijft uw eigen vrijheid om er al dan niet over te willen spreken. Er is geen verplichting. U kunt ervan uitgaan dat de dokter graag met u hierover wil praten.

Verlichting van klachten

Het is altijd belangrijk om hinderlijke verschijnselen die een gevolg zijn van ziekte te proberen verminderen. Gezelschap van een andere persoon kan daarbij al helpen. Eenvoudige steun – het klinkt zo eenvoudig – Is zo belangrijk. Spreek met uw arts over de mogelijkheden om klachten te verlichten, waaronder medicatie.

Afspraken maken rond het einde van je leven

Het kan rust en duidelijkheid geven als u duidelijke afspraken maakt over het einde van uw leven, vooral over wat u wel en niet wilt dat er gebeurt. Als u dit gaat vaststellen, is het verstandig dit vooraf te bespreken met uw huisarts. Vraag om uitleg over onderzoeken en/of behandelingen die onduidelijk zijn. Bespreek de verschillende mogelijkheden van pijnbestrijding met uw arts. Geef uw arts een kopie van uw ingevulde verklaring en zorg ervoor dat er een contactpersoon bekend is bij uw arts. Natuurlijk vertelt u uw arts welke relatie u heeft met deze contactpersoon (kind, partner, goede vriend(in) of buren).

De afspraken rond uw levenseinde zijn niet af te dwingen, maar artsen en verpleegkundigen zullen in het algemeen proberen de gemaakte afspraken zo goed mogelijk te volgen. Wat u als patiënt wilt, is heel erg belangrijk. Laat het uw dokter weten.

Bekijk dit voorbeeld – dat ter dienen kan inspiratie. Schrijf bij voorkeur met de hand en maak gebruik van uw eigen woorden. Het is van belang dat uw wensen eerst worden besproken met uw partner, kinderen of anderen die om u geven.

Niet behandelen is ook een keuze

Artsen zijn geneigd door te gaan met onderzoek en behandeling. Patiënten willen ook liever niet opgeven en artsen willen de hoop van de patiënt liever niet de grond in boren. Vaak is het gevolg een opeenstapeling van zware behandelingen met veel bijwerkingen. Als de kans op verbetering gering is, kan afzien van, of stoppen met behandelen een goede keuze zijn. Het is goed om te bedenken welke positieve gevolgen er zijn als u als patiënt besluit geen zware behandeling meer te hoeven ondergaan. Niet altijd wordt niet-behandelen als optie genoemd door specialisten. Met vergeet vaak wat voor de hand ligt: gewoon eens even aankijken.

Zelf de regie houden?

Als het duidelijk wordt dat het einde van uw leven nadert, is er een manier om zelf de regie te houden. Een manier van omgaan met uw eigenheid die niet voor iedereen geschikt is. Toch is het van belang om die manier hier te bespreken: het bewust afzien van eten en drinken. Voor omstanders is het vaak moeilijk te begrijpen dat iemand kan besluiten om te stoppen met eten en drinken. Toch kiezen mensen daar met enige regelmaat voor. Zeker als uw leven al in een wankel evenwicht verkeert, of als u een ernstige ongeneeslijke ziekte heeft, kan die keuze leiden tot een sterfbed dat als waardig en goed ervaren kan worden. Overleg dit met uw eigen dokter; dit is zeker de moeite waard om te bespreken.

Er zijn altijd dingen die u afleiden. Drukte is overal om ons heen. Maar… waar gaat het uiteindelijk om? Stel uw plannen om hier afspraken over te maken niet uit. Neem er de tijd voor en overleg dit met raadgevers. Geef uzelf de gelegenheid om in de eindigheid van uw leven datgene te doen wat u zo graag wilt. Misschien is het goed om een aantal punten door te nemen en deze vast te leggen.